Danas je SVETI MRATA

Srpska pravoslavna crkva slavi danas Svetog mučenika Stefana Dečanskog. Danas se proslavlja i velikomučenik Sveti Mina.
Svetog Stefana Dečanskog mnoge porodice u Srbiji slave kao krsnu slavu, u narodu poznatiju kao Mratindan, jer se današnja slava slavi i kao Sveti Mrata.
Stefan Dečanski bio je kralj srpski, sin kralja Milutina i otac cara Dušana. Kada je postao punoletan Stefan je oženio bugarsku princezu Teodoru. I dobio je na upravu Zetu, jednu od važnih oblasti ondašnje Srbije. Umiljat, dobar, krotak, milosrdan prema sirotinji, kraljević Stefan uživaše veliku ljubav i poštovanje. Ali Stefanova maćeha, druga supruga kralja Milutina, Simonida, ćerka Vizantijskog cara Andronika Starijeg, želela je da njen sin Konstantin nasledi presto, a ne kraljević Stefan, pa započe lukavo i vešto raditi kod kralja Milutina da ocrni u njegovim očima kraljevića Stefana. Pri tome ona se posluži čak i klevetom, kako Stefan hoće da mu otme presto. Po naređenju oca bio je oslepljen u hramu na Ovčem polju. Prilikom oslepljenja javio mu se Sveti Nikola i obećao je da će mu vratiti vid.
- Stefane, ne boj se, evo tvojih očiju na mome dlanu, ja ću ti ih vratiti - rekao mu je Sveti Nikola. Sveti Stefan u Carigradu je pet godina živeo kao zatočenik. Zatočeništvo je proveo u manastiru Svedržitelja (Pantokratora). Svojom mudrošću i trpeljivošću, podvigom i bogougodnošću izazivao je divljenje i monaha i celog Carigrada. Nakon pet godina Sveti Nikola čudotvorno je vratio vid kralju Stefanu, koji je odmah potom, iz zahvalnosti sagradio hram Visoki Dečani, jednu od najlepših građevina vizantijske umetnosti i srednjovekovne arhitekture na tlu srpske države.
Sveti Stefan se upokojio 1336. godine, kao mučenik i pravednik, udavljen po naredbi svog sina Stefana Dušana. Sa Svetim Savom i Svetim knezom Lazarom čini trojstvo najmudrijih, najpožrtvovanijih i najblagorodnijih ličnosti i svetitelja srpskog naroda.
Dani od Đurđica do Mratindana se nazivaju mratinci, odnosno, vučji dani, zato što je Sveti Mrata bio zaštitinik vukova. Mrati je narod pripisao tu zaštitčničku ulogu, ali i drugim zimskim svecima – Svetom Jovanu, Arhangelu Mihailu i Svetom Savi.

Prema verovanju, Mrata u ove dane saziva sve vukove i određuje im gde će i koliko ovaca pojesti. On gleda koliko ko radi, a onda veća s vukovima i usmeri ih čije ovce da podave.
Veruje se da domaćin koji je grešan i ne poštuje Svetog Mratu ove godine u torovima može da očekuje gladnog vuka. Otud i običaj da se ovce ne izvode na ovaj dan iz tora.
Takođe, postoji i izreka: „Sveti Mrata, sneg do vrata", kojom se označava početak hladnog i snežnog perioda godine.
Drugi svetitelj koji se slavi na današnji dan je Sveti mučenik Mina, ponekad se navodi i kao velikomučenik Mina († Egipat, 304.) Mina je bio rimski vojnik iz Egipta. Srpska pravoslavna crkva i ostale pravoslavne crkve koje koriste julijanski kalendar ga po tom kalendaru proslavljaju 11. novembra, a trenutno je taj dan 24. novembar po novom kalendaru. Prema verovanjima u pojedinim delovima Srbije, ako na današnji dan domaćin prihvati kućne poslove na sebe, ukućanima će krenuti nabolje, ali ako se ponaša razmaženo i negoduje, godina će biti loša.
Iako SPC negira povezanost današnjeg dana posvećenog ovim svetiteljima sa slavljenjem Sv. Martinom Turskim, postoji nedoumica o tome da li je poreklo Mratindana vezano za ime ovog ranohrišćanskog svetitelja koji je do razdvajanja istočne i zapadne crkve slavljen 11. novembra po tada važećem julijanskom kalendaru.
Sveti Martin Turski je hrišćanski svetitelj i episkop grada Tura. Rođen je 316. godine u Panoniji, u Štajerskoj (jedna od 9 saveznih pokrajina Republike Austrije). Otac mu je bio rimski oficir, tako da se i Martin protiv svoje spremao za vojničku službu. Međutim, pravoslavna crkva danas proslavlja Svetog Martina 12. oktobra po julijanskom kalendaru, a Katolička crkva je nastavila da proslavlja ovog svetitelja 11. novembra, ali po danas važećem gregorijanskom kalendaru. Otuda verovatno i dodatna nedoumica koji se svetitelj slavi na 11. novembar po julijanskom kalendaru odn. 24. novembar po gregorijanskom kalendaru.