Radio uživo
Ministar za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog u Vladi Republike Srbije Tomislav Žigmanov čestitao je danas predsednici Nacionalnog saveta makedonske nacionalne manjine Zorici Mitrović, organizacijama, udruženjima i svim pripadnicima makedonske nacionalne zajednice u Srbiji njihov praznik Ilinden.
Ovaj praznik, koji je ujedno i državni praznik Severne Makedonije, proslavlja se 2. avgusta i ima posebno značenje u istoriji ovog naroda, jer se istog dana proslavljaju dva velika događaja.
Prvi je sećanje na 2. avgust 1903. godine, kada je u Kruševu podignut Ilindenski ustanak protiv osmanske vlasti, u kojem je učestvovalo 30.000 ustanika, a drugi je sećanje na 2. avgust 1944. godine, kada je u manastiru Prohor Pčinjski održano prvo zasedanje Antifašističkog sobranja narodnog oslobođenja Makedonije.
U vreme SFRJ, Makedonci su imali status konstitutivnog naroda. Status nacionalne manjine u Srbiji stekli su donošenjem Zakona o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina iz februara 2002. godine, od kada ubrzano razvijaju svoju manjinsku institucionalnu infrastrukturu.
Najveći broj Makedonaca u Srbiju, a posebno u Vojvodinu, došao je nakon Drugog svetskog rata sa područja današnje Severne Makedonije i područja severne Grčke, odakle su proterani tokom građanskog rata.
Oni ostvaruju Ustavom i zakonima garantovana manjinska prava u području negovanja kulture, obrazovanja, informisanja i službene upotrebe makedonskog jezika i pisma.
Prema rezultatima Popisa iz 2022. godine, u Srbiji živi 14.767 pripadnika makedonske nacionalne zajednice, što je za gotovo osam hiljada manje nego na Popisu iz 2011. godine.
Spadaju u grupu teritorijalno razasutih nacionalnih zajednica, a najviše ih živi na teritoriji Beograda i u Južnom Banatu – u mestima Plandište, Jabuka, Glogonj, Kačarevo i u Pančevu, gde je dugo bilo sedište njihovog nacionalnog saveta, koje je nedavno premešteno u Novi Sad.
Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog sa ponosom ističe da su Vlada Srbije i Pokrajinska vlada posvećeni afirmaciji vrednosti multikulturalizma, u čijoj je osnovi podrška očuvanju i razvoju nacionalne samosvojnosti svih zajednica.
Stoga ćemo i dalje predano raditi na obezbeđivanju svih potrebnih preduslova – od primene zakona, preko materijalno-finansijskih sredstava do manjinskih senzitivnih politika, kako bi Makedonci u Srbiji uspešno nastavili da razvijaju svoje nacionalne institucije i životne perspektive pripadnika svoje zajednice.
